Thea Hopmans

Fase 2 van rouw: Sofrologie ——— opleiding voor professionals

Rouw: vluchten en zoeken

De begrafenis heeft plaats gevonden

De nabestaande, thuis, staat voor een leven dat voor altijd veranderd is door de afwezigheid van de geliefde.
Wat moeten we doen? Hoe verder te leven?

De tweede fase van het rouwproces is begonnen. Deze fase duurt tussen de zes tot tien maanden (doorgaans 
acht maanden), tot vijftien maanden in geval van traumatisch verdriet. Dit betekent dat de derde fase
meestal een jaar na het overlijden begint. Het is belangrijk om het in gedachten te houden,
omdat maar weinig mensen het weten.

Een totaal verlies van referentiepunten

Dag na dag maken het verdwijnen van oriëntatiepunten en de gewoonten die de uitwisselingen met de geliefde
accentueren plaats voor leegte. Het delen dat de dagen structureerde, is verdwenen. Dit is zeer verontrustend voor de nabestaanden. Het verdwijnen van deze herkenningspunten kan leiden tot het gevoel van identiteitsverlies,
of zelfs van duplicatie: de persoon is tegelijkertijd maar ook niet echt aanwezig, omdat hij afstandelijk is
als een waarnemer van zijn eigen bestaan.

De confrontatie

Geconfronteerd met de onvermijdelijke verdwijning van alles wat haar met de geliefde verbond, kan ze in paniek raken. Alles stort in, in zijn leven. Zijn gedrag kan dan twee gelijktijdige en complementaire richtingen aannemen: vluchten en zoeken. Deze bewegingen zijn onbewust, de persoon heeft geen controle over het gebeuren, maar kan handelen op zijn manier om ze te ervaren.

Ren weg om de pijn niet te voelen

De onmetelijke leegte die nu in het middelpunt van het bestaan van de nabestaanden staat, wekt zoveel leed op dat het voor hen onmogelijk is het los te laten, het in het gezicht te zien. Het trauma is zo sterk. Ze zal alle vermijdingsoplossingen invoeren om te verdoven, vluchten en voorkomen dat ze deze enorme pijn voelt.

Dit zal resulteren in uitputting op het werk, hyperactiviteit in vrijwillige, professionele, sociale bezigheden. Voor anderen zal het vooral zijn om hun innerlijke agitatie niet te laten verschijnen. Door het te willen begraven, putten ze zichzelf net zo goed uit. Deze halsstarrige stormloop is onvermijdelijk en normaal, het is een tijd van aanpassing tussen het leven ervoor en het leven dat komt.

De vier taken van het “werk” van rouw

Zoek contacten met de geliefde

Iedere dag onthult de verdwijning  van de geliefde,

maar van binnen bevindt de nabestaande zich nog steeds midden in zijn relationele beweging met hem. De dynamiek van deze oude band zal enkele maanden na het overlijden aanhouden. Hoe koester je deze relatie, hoe onderhoud je zintuiglijk contact met het verdwenen wezen voordat het definitief verdwijnt? Hoe kun je nog steeds dicht bij hem zijn? Dit is waar de rouwende persoon sowieso naar op zoek zal zijn. Door alle zintuigen aan te spreken: horen, zien, ruiken, aanraken. 

Door foto’s van de geliefde, door naar hun stem te luisteren op het antwoordapparaat, door hun kleren te dragen, door hun voorwerpen te gebruiken, door hun parfum, zijn geur. Sommigen blijven zelfs sms’jes sturen naar de vermiste persoon, met hem praten in het appartement, om zijn silhouet te zien. Ze worden niet gek. Dit is allemaal volkomen normaal.

Zoek tekenen van zijn aanwezigheid

Deze zoektocht kan obsessief zijn, maar het is logisch, want het is een kwestie van koste wat het kost contact zoeken met de geliefde. In een vergeefse poging om zijn ondraaglijke verdwijning ongedaan te maken.

Tekenen van de aanwezigheid van een geliefde komen soms spontaan naar voren: je ruikt hun parfum, de aanraking van hun hand, hoort hun stem … Heel veel getuigenissen getuigen van hun bestaan. Deze manifestaties worden “subjectieve ervaring van contact met een overledene” genoemd. Ze worden in groten getale verteld, genoeg om in overweging te nemen en serieus te nemen.

Misverstanden met de entourage

De periode van intensief onderzoek gaat gepaard met een wachttijd. Alles lijkt in de wacht te staan. De rouwende persoon kan het gevoel hebben dat de overledene terugkomt, of dat er iets ergs gaat gebeuren. Zou zijn eigen leven kunnen eindigen?

Deze intense focus op de vermiste persoon

kan de mensen rondom de rouwende persoon destabiliseren. Familieleden begrijpen dit verlangen om op alle manieren in contact te blijven met de geliefde met afbeeldingen aan de muren, enz. Kritiek kan ontstaan en de nabestaande kan gewelddadige pijn ervaren, die zich dan niet begrepen voelt. Dit kan hun gevoel van eenzaamheid en isolement versterken. Ze zal in staat zijn haar bitterheid of agressie te uiten aan degenen om haar heen die onhandig zijn.

Kwalificeer de reacties van degenen die dicht bij hen staan

Het ongeïnformeerde advies en de ingrijpende oordelen die zijn familieleden hem geven, zijn vaak het gevolg van hun onwetendheid over wat het rouwproces is. Voor de nabestaanden zal het nodig zijn begrip te tonen en hen niet te snel te veroordelen. Als ze afstandelijk lijken en de bladzijde al hebben omgeslagen, komt dat misschien omdat ze zich hulpeloos voelen, ongemakkelijk bij het zien van zijn lijden. 

De behoefte om geholpen te worden

De rouwende persoon kan zich verscheurd voelen door tegenstrijdige bewegingen: dichter bij hun dierbaren willen en moeten zijn, maar de vaste overtuiging hebben dat ze hen alleen nog meer zullen scheiden van de geliefde die ze zo zoeken blijf bij haar.

Familieleden kunnen van hun kant denken dat hun inspanningen tevergeefs zijn of slecht worden ontvangen. Ze kunnen een beetje afstand van haar nemen in het licht van dit relationele ongemak. Aan beide kanten kunnen er frustraties en misverstanden zijn. Het is heel goed mogelijk dat teleurstelling leidt tot breuken of dat, integendeel, mensen die minder close zijn, gunstig zullen zijn voor de hulp die ze bieden. Het relationele weefsel zal daarom waarschijnlijk permanent worden gewijzigd.

Eén feit blijft zeker, de nabestaande heeft een aanzienlijke behoefte om geholpen te worden door degenen om hem heen, ondanks de tegengestelde berichten die hij hem kan sturen.

Relatie aanpassingen

Aanpassingen met dierbaren zullen stap voor stap worden gemaakt, wanneer de nabestaande voldoende energie heeft gevonden om dit te doen. Door zich aan te passen aan haar gesprekspartner, weet ze wat ze kan vragen van de persoon voor haar. Ze zal in staat zijn om haar behoeften en verwachtingen aan hem kenbaar te maken, hem te informeren over wat ze ervaart. Laat ze kennismaken met de realiteit van verdriet als ze nog nooit het verlies van een dierbare hebben meegemaakt. Over dit onderwerp nodigen we u uit om de brief voor te lezen aan degenen die mij willen helpen.